UITHUIZEN – Museum Menkemaborg is op vrijdag 1 maart gestart met het nieuwe seizoen met de tentoonstelling Heer en knecht. De Alberda’s en hun personeel. De tentoonstelling is een vervolg op de succesvolle tentoonstelling over de Grand Tour vorig jaar. Het gaat nu niet alleen over de koetsier die de adel door heel Europa bracht, maar ook over de juffer die voor de jonge kinderen zorgde, over de tuinman en de jachtopziener. De tentoonstelling belicht alle personeelsleden die ervoor zorgden dat de adellijke familie Alberda op de Menkemaborg hun luxeleven kon leiden.

In alle borgkamers worden een of meerdere personeelsfuncties opgevoerd en bijbehorende attributen als de koetsiershoed, een jachtgeweer en een schellekoord getoond. In hun hoogtijdagen zullen de Alberda’s zo’n tien tot vijftien personeelsleden in dienst hebben gehad. Zij kwamen veelal tezamen in de keuken in de kelder van de borg, het downstairs, waar het een bedrijvige bedoening geweest zal zijn.

“De spaarzame voorwerpen die aan de werknemers van de Alberda’s herinneren, zijn veelal uit de presentatie verdwenen”, aldus directeur Afiena van IJken. “Het is echter van maatschappelijk belang dat de borg een meerstemmig verhaal gaat vertellen en niet alleen dat van de adel. De ondersteunende staf, regelmatig ook bewoners van de borg, staat met deze tentoonstelling in de welverdiende schijnwerper.”

De Menkemaborg is van dinsdag tot en met zondag van 10.00 tot 17.00 uur te bezoeken (maart t/m september). Van oktober t/m december is de borg van 10.00 tot 16.00 uur te bezoeken. Ga voor meer informatie naar www.menkemaborg.nl.

Maandag 29 april is in Duitsland het proces begonnen tegen de groep Reichsbürger/Rijksburger, die een staatsgreep in Duitsland voor ogen hadden. Heinrich XIII Prinz Reuss (1951) werd gezien als mogelijk regent na het slagen van de staatsgreep. Hieronder volgt nogmaals het artikel dat wij op 8 december 2022 op onze website plaatsten na de arrestatie van Prins Reuss en de andere Rijksburger.

Deze week (december 2022 – red.) werd bekend dat er in Duitsland vijfentwintig personen zijn opgepakt, die actief zijn in het Reichsbürger-Milieu. Dit wordt gezien als een terroristische vereniging die via een staatsgreep de val van het politieke systeem in Duitsland zou willen bewerkstelligen met als doel een staat naar het voorbeeld van het Duitse Rijk van 1871. In dat jaar werd Duitsland een keizerrijk onder leiding van de Koning van Pruisen. Deze werd door de Duitse vorsten in de Spiegelzaal van het paleis van Versailles uitgeroepen tot Keizer Wilhelm I. Onder deze Duitse Vorsten bevonden zich ook de regerende Vorsten van de Vorstendommen Reuss: Heinrich XXII Fürst Reuss zu Greiz en Heinrich XIV Fürst zu Reuss zu Schleiz.

Eén van de gearresteerde personen gisteren stamt uit een zijtak van deze familie, die voor 1918 niet-regerend was: Heinrich XIII Prinz Reuss (1951). Hoewel er naast hem nog twee adellijke namen onder de gearresteerden genoemd worden (Rüdiger von P. en Marco von H.) kreeg de prins alle aandacht met zijn volledige naam, omdat hij na de staatsgreep als mogelijk regent werd gezien, maar zeker ook vanwege zijn afkomst uit een voormalig regerende familie. Het deed Alexander Fürst zu Schaumburg-Lippe, die de Chef de Famille is van de tot in 1918 regerende familie Schaumburg-Lippe, op Twitter opmerken: “Er zijn overal idioten en warhoofden. Sommigen zijn gewoon beter verzorgd dan anderen.”

Eerder dit jaar distantieerde Fürst Heinrich XIV Reuss, de Chef de Famille van de familie Reuss, zich al van dit zwarte schaap in zijn familie en zijn ideeën. Een spreker namens de familie verklaarde dat deze verre verwant een ‘gedeeltelijk verwarde’ oude man is, die ‘complottheorieën en misvattingen’ aanhing. Prins Heinrich XIII Reuss heeft overigens al veertien jaar geleden op eigen wens de familievereniging verlaten en persoonlijk contact is er sinds lange tijd niet meer.

Verwantschap met de Oranjes – breed uitgemeten & vergezocht
In de media werd uitgebreid aandacht besteed aan de familiebanden met de Oranjes. Feit is dat de moeder van Prins Reus een volle nicht is van Koningin Juliana: Woizlawa-Feodora Prinses Reuss née Hertogin van Mecklenburg-Strelitz (1918-2019). Dit maakt dat Koning Willem-Alexander en Prins Heinrich XIII Reuss achterachterneef van elkaar zijn. Woizlawa-Feodora was zelfs bruidsmeisje bij het huwelijk van Juliana met Prins Bernhard.

Verbroken contact mede vanwege gefusilleerde jonkheer Röell
Feit is echter ook dat de Oranjes alle banden met Hertog Adolf Friedrich van Mecklenburg-Schwerin, de vader van Woizlawa-Feodora, verbroken hadden vanwege zijn nazi-sympathieën. Toen de intendant van Paleis Soestdijk en persoonlijke vriend, secretaris en adjudant van Prins Bernhard jonkheer ir. Willem Gerard Röell (1905-1942) tijdens de Tweede Wereldoorlog door de bezettende macht werd opgepakt, probeerde Prins Bernhard via zijn moeder Prinses Armgard om Hertog Adolf Friedrich te laten bemiddelen bij de invloedrijke Rijksminister van Luchtvaart Hermann Göring, met wie Adolf Friedrich bevriend was. Adolf Friedrich weigerde dit en jonkheer Röell werd gefusilleerd. Toen Hertog Adolf Friedrich na de oorlog een beroep op Prins Bernhard deed, weigerde deze categorisch. Ook toen Bernhard met zijn dochter Beatrix later Hertog Adolf Friedrich bij een dressuurwedstrijd troffen, vermeden zij ook hier ieder contact met hem. In de laatste jaren van haar leven is Woizlawa-Feodora nog enkele keren in Friesland te gast geweest bij gelegenheden. Hierbij ontmoette zij zelfs een keer bij toeval prof.mr. Pieter van Vollenhoven, maar nimmer leidde dit tot hernieuwd contact met de Oranjes.

De familie Reuss & Nederland
De familie Reuss is een wijdvertakte familie met meerdere banden met Nederland: in 1971 huwde Brigitte Barbara Renée barones van Tuyll van Serooskerken in Utrecht Dr. Heinrich VII Prinz Reuss. Haar grootmoeder van moederszijde was overigens ook een Prinses Reuss.

in 1964 huwde Odylia Gräfin zu Castell-Castell in Utrecht Heinrich III Prins Reuss (1919-1993). Haar moeder was de Nederlandse Luitgardis gravin van Rechteren Limpurg (1908-1989), vrouwe van Beverweerd en Odijk, en Prinses Odylia is thans eigenaresse van landgoed Beverweerd.

In 1922 huwde Hermine Prinses Reuss zu Greiz (1887-1947), douairière Johann Georg Prins von Schönach-Carolath, in Doorn Keizer Wilhelm II en woonde vele jaren op Huis Doorn.

In 1792 huwde Auguste Amalia Leopoldine des H.R. Rijksfreiin von Riedesel zu Eisenbach (1771-1805) in Valkenburg Heinrich XLIV Prins Reuss (1753-1832). Haar neef werd in 1816 benoemd in de Ridderschap van Limburg en kreeg in 1819 erkenning van de titel baron. Deze Heinrich XLIV Prins Reuss is een rechtstreeks voorvader van Heinrich XIII Prins Reuss. Zijn hier genoemde echtgenote echter niet; zij was de tweede echtgenote en is aldus een stief-voormoeder.

Reuss & popgroep ABBA
Traditiegetrouw plaats AiN op nieuwjaarsdag altijd het volgende verhaal op haar website. Zie: https://www.adelinnederland.nl/freule-huyssen-van-kattendijke-en-happy-new-year-van-abba/

Onlangs plaatsten wij op onze website een artikel over verschillende bewoners van kasteel Vosbergen in Heerde, die van regionale en nationale betekenis zijn geweest (zie: Kasteel Vosbergen: enkele bewoners van regionale en nationale betekenis – Adel in Nederland) Eén van hen was mr. Willem Karel baron van Dedem, heer van Vosbergen (1838-1895), die in Calcutta overleed. Dankzij de zeer gewaardeerde medewerking van de familie Kamerlingh Onnes-Van Dedem kregen wij, heel attent, fraaie foto’s toegestuurd van het graf van deze Van Dedem, dat nog steeds in Calcutta bestaat. Hieronder opnieuw het verhaal over hem met daarbij de foto’s van zijn graf.

Mr. Willem Karel baron van Dedem (1838-1895) studeerde rechten in Leiden, was advocaat in Nederlands-Indië en was in de jaren 1875-1891 burgemeester van Hoorn, een functie waarin hij zeer gezien en geliefd was en waar nog steeds een monument aan hem herinnert. Hij werd lid van de Provinciale Staten van Noord-Holland, lid van de Tweede Kamer en was van 1891-1894 minister van Koloniën. In deze periode bereidde hij de wetgeving op het gebied van de decentralisatie van gewestelijke en plaatselijke besturen in Nederlands-Indië voor.

Tijdens een reis naar Nederlands-Indië, waarbij hij door de regering met een missie werd belast, overleed hij door een plotselinge ziekte in Calcutta en werd daar begraven. In kranten werd hij “Een hoogst bekwaam staatsman en zeer beminnelijk mensch…” genoemd.

Op uitnodiging van ZO!34 en RTV Drenthe bracht AiN vandaag Koningsdag door in hun studio om in de voor- en nabeschouwing vragen te beantwoorden over de Oranjes, adel en Koningsdag in Emmen. Op een unieke locatie met een dakterras met uitzicht over een groot deel van de route, beantwoordde John Töpfer, directeur stichting Adel in Nederland, de vragen van presentator Melissa Luisman, die afgewisseld werd door presentator Benthe Bronkhorst. Koningsdag in Emmen was een topdag, maar dit op deze wijze mee te mogen maken in de studio bij ZO!34 en RTV Drenthe maakte het extra bijzonder! Welgemeende complimenten hierbij voor het hele team dat deze dag voor en achter de schermen zich geweldig heeft ingezet om deze zeer geslaagde uitzending te maken!

De voorbeschouwing kunt u terugkijken via deze link: https://www.zo34.nl/gemist/e1570/

De nabeschouwing kunt u terugkijken via deze link: https://www.zo34.nl/gemist/e1572/

Alle foto’s zijn (tenzij anders vermeld) met heel hartelijke dank en © aan Thea van der Veen en Hans Hampsink.

Hieronder: Prinses Laurentien en Constantijn Prins der Nederlanden, Prins van Oranje-Nassau, jonkheer van Amsberg.

Foto’s hieronder:
linksboven: Aimée Prinses van Oranje-Nassau, van Vollenhoven née Söhngen, rechtsboven: Marilène Prinses van Oranje-Nassau, van Vollenhoven née van den Broek, linksonder:  Maurits Prins van Oranje-Nassau, van Vollenhoven en rechtsonder: Bernhard jr. en Annette Prins en Prinses van Oranje-Nassau, van Vollenhoven née Sekrève. Allen zijn zoons en schoondochters van Prinses Margriet en prof.mr. Pieter van Vollenhoven.

Op 27 april viert Z.M. de Koning zijn 57e verjaardag en samen met zijn naaste familie brengt hij een bezoek aan Emmen. John Töpfer, directeur stichting Adel in Nederland, is op deze dag te gast in de studio van ZO!34/RTV Drenthe de streekomroep voor Zuidoost-Drenthe.

Hier zal hij als vaste gesprekspartner van presentator Melissa Luisman aan tafel in de radio- en televisie uitzending, zowel in de voor- als in de nabeschouwing, vragen beantwoorden over de Oranjes, adel en hun bezoek aan Emmen.

Tussen de voor- en nabeschouwing zijn de rechtstreeks beelden van het bezoek te zien van de NOS. Ook u kunt in Emmen op 107.6FM, in Coevorden op 105.4FM en op TV via Ziggo kanaal 45 en KPN kanaal 1384 de hele uitzending live volgen.

Of kijk op de website van ZO!34 via deze link en klik rechts bovenaan op ‘Kijk TV’: https://www.zo34.nl/

 

AiN feliciteert Z.M. de Koning van harte met zijn verjaardag en wenst u een mooie Koningsdag toe! Traditiegetrouw plaatsen we ook dit jaar weer hier het bericht over het geslacht Von Amsberg.

Het geslacht Von Amsberg in het licht van de Nederlandse adel: een korte beschouwing. Het is bijna negen jaar geleden dat koning Willem-Alexander uit het Huis Oranje-Nassau ingehuldigd werd, maar volgens het Nederlands adelsrecht zou je kunnen zeggen dat sinds 2013 de familie Von Amsberg regeert, want de vader van de koning was een Von Amsberg.

Hoe verhoudt het geslacht Von Amsberg zich nu tot de Nederlandse adel? Wanneer je de stamreeks bekijkt, dan zie je dat het geen hele oude familie is: de stamvader werd omstreeks 1677 vermeld. De meeste families die tot de Nederlandse adel behoren zijn ouder, ook al zijn er ook families bij die later in de geschiedenis verschijnen. Mogelijk zal de stamreeks Von Amsberg in de komende jaren nog verder opgevoerd kunnen worden nu de archieven in Mecklenburg beter toegankelijk zijn na de Duitse eenwording.

De familie Von Amsberg is niet van oude adel: in de vierde generatie zien we pas het adellijke predikaat ‘von’ verschijnen (te vergelijken met het Nederlandse predikaat jonkheer) en dit predikaat wordt voor het eerst gebruikt in 1795 bij het tekenen van een kerkregister. In 1891 wordt dit adellijke predikaat door de groothertog van Mecklenburg-Schwerin officieel bevestigd. De meeste Nederlandse adellijke families hebben ook adeldom die uit de 19e eeuw dateert, al is dat meestal uit de eerste helft van de 19e eeuw.

De maatschappelijke status van de opeenvolgende generaties is: meester-smid, meester-bakker, predikant, predikant, advocaat, generaal-majoor, opperhoutvester, planter, diplomaat. Opvallend is dat de maatschappelijke stijging begint met twee opeenvolgende generaties van predikanten, iets wat je ook in Nederland vaker ziet (we zijn toch een land van dominees) en dat je daarna traditionele adellijke functies ziet in de advocatuur, het leger, aan het Hof en in de diplomatieke dienst.

Wanneer je tot slot de kwartierstaat van koning Willem-Alexander zou bekijken, dan zou je zien dat hij ‘adellijker’ is dan de meeste leden van de Nederlandse adel: niet alleen heeft hij twee adellijke ouders, vier adellijke grootouders, acht adellijke overgrootouders, maar zelfs zestien adellijke betovergrootouders. Van deze zestien betovergrootouders behoren er vier tot jonge adellijke geslachten (Von Amsberg, Von Gutschmid, Von Salviati en Von Chelius) en twaalf tot oud-adellijke geslachten (Von Passow,Von Vieregge, Von dem Bussche-Haddenhausen, Von dem Bussche-Ippenburg, Zur Lippe, Von Wartensleben, Von Cramm, Von Sierstorpff-Driburg, Von Mecklenburg-Schwerin, Von Schwarzburg-Rudolstadt, Van Oranje-Nassau en Zu Waldeck-Pyrmont). Anno 2021 zijn er niet veel leden van de Nederlandse adel die zestien adellijke kwartieren hebben.

Conclusie: overeenkomsten, maar ook verschillen.

Ter gelegenheid van de verjaardag van Z.M. de Koning zijn de volgende edelen Koninklijk onderscheiden:

Jonkheer C.H. Beelaerts van Blokland, Ridder in de Orde van Oranje-Nassau, wonende te Vreeland, gemeente Stichtse Vecht, voor verdiensten op het terrein van erfgoed, landschapsbeheer en welzijn.

Jonkheer drs. U.H. van Beijma, Ridder in de Orde van Oranje-Nassau, wonende te Monnickendam, gemeente Waterland, voor verdiensten op het terrein van o.a. jeugdzorg, natuurbeheer en ouderenwelzijn.

Drs. C.K. Carp née jonkvrouwe Stoop, Lid in de Orde van Oranje-Nassau, wonende te Son en Breugel, voor verdiensten op het terrein van vluchtelingenwerk.

G.A. baron van Lawick, Lid in de Orde van Oranje-Nassau, wonende te ‘s-Gravenhage, voor verdiensten op het terrein van voetbal en cricket.

Mr. C.A.F.H.J.M. graaf de Marchant et d’Ansembourg, Lid in de Orde van Oranje-Nassau, wonende te Beetsterzwaag, gemeente Opsterland, voor verdiensten op het terrein van cultureel erfgoed, natuur- en landschapsbeheer.

Em. prof. jonkheer dr. J.K. Ploos van Amstel, Officier in de Orde van Oranje-Nassau, wonende te Gouda, laboratoriumspecialist klinische genetica bij het Universitair Medisch Centrum Utrecht en hoogleraar genoomdiagnostiek en innovatie aan de Universiteit Utrecht, voor verdiensten op het terrein van gezondheidszorg.

Jonkvrouwe drs. W.I. Sandberg van Boelens, Ridder in de Orde van Oranje-Nassau, wonende te Vreeland, gemeente Stichtse Vecht, voor verdiensten op het terrein van kunst, cultuur en natuurbescherming.

Jonkheer dr. J. Six, Ridder in de Orde van Oranje-Nassau, wonende te Amsterdam, voor verdiensten op het terrein van kunst en cultuur.

Jonkheer mr. H.J. Stoop, Lid in de Orde van Oranje-Nassau, wonende te Voorschoten, voor verdiensten op het terrein van religieus leven, armoedebestrijding en welzijn.

Onder de gedecoreerden ook meerdere namen uit het Blauwe Boekje van het Nederland’s Patriciaat, waarvan wij in ieder geval één iemand speciaal willen noemen, vanwege zijn steun aan de stichting Adel in Nederland:

De heer R.C. Döderlein de Win, Lid in de Orde van Oranje-Nassau, wonende te Maartensdijk, gemeente De Bilt, theoloog, portretschilder, heraldisch kunstschilder en restaurator, voor verdiensten op het terrein van cultureel erfgoed en voor zijn rol als voorzitter van het comité herdenking Japanse capitulatie 15 augustus 1945 in de gemeente De Bilt.

De Hoge Raad van Adel en de Stichting Uitgave Nederland’s Adelsboek organiseren samen op vrijdagmiddag 24 mei het symposium Adel en heraldiek in de 21^e eeuw ter gelegenheid van de presentatie van het 100ste deel van Nederland’s Adelsboek en ter gelegenheid van het feit dat 30 jaar geleden de Wet op de adeldom werd ingevoerd. In dit nieuwste deel van het Rode Boekje worden de geslachten behandeld waarvan de achternaam begint met de letters C-Gi. In de bijlage, die u hieronder kunt downloaden, treft u de aankondiging en het programma aan voor dit symposium

Het symposium is voor geïnteresseerden en is gratis toegankelijk. U kunt zich uiterlijk tot 10 mei aanmelden via contact@adelsboek.nl. Inschrijving gaat op basis van de volgorde van aanmelding.

Download hier de bijlage met meer informatie over het programma op deze middag: Symposium Adel en Heraldiek in de 21 eeuw

Afgelopen winter mocht kasteel Duivenvoorde van Diederik baron van Wassenaer en Irina barones van Wassenaer née Shavgenia een genereuze schenking ontvangen: een zilveren dienschotel met een wel heel bijzonder verhaal. De prachtige schotel draagt het alliantiewapen van Arent IX van Wassenaer en Anna Margaretha Bentinck, het echtpaar dat Duivenvoorde in de vroege achttiende eeuw bewoonde . Aangezien er sinds de late achttiende eeuw nog maar enkele objecten uit de periode Van Wassenaer op het kasteel bewaard zijn gebleven, is de schenking een unieke aanvulling op de Collectie Duivenvoorde.

Lees het hele verhaal hierbij in het blog door Simone Nieuwenbroek, conservator Kasteel Duivenvoorde, via deze link kasteelduivenvoorde.nl/het-zilver-van-arent-en-anna-margaretha/

Mr. Zweder Otto Hubert Marie baron van Hövell tot Westerflier, geboren Bandoeng (Ned.-Indië) 18 juni 1942, oud-directievoorzitter Staal Bankiers, oud-lid raad van bestuur Achmea, oud-bestuurslid Stichting Prioriteit Antea Participaties, oud-lid van de Rekenkamer van de Souvereine Militaire Hospitaal Orde van Sint Jan in Rome (1994-2002), oud-voorzitter van de Souvereine Militaire Hospitaal Orde van Sint Jan van Jerusalem, van Rhodos en van Malta – associatie Nederland (2002-2005), Ridder Grootkruis Eer en Devotie, overleden Kockengen 13 april 2024, zoon van Rudolf Oscar Joseph Marie baron van Hövell tot Westerflier en jonkvrouwe Elna Hubertine Theresia Maria von Martels, echtgenoot van Maria Pia barones van Hövell tot Westerflier née Dreesmann.